18 stycznia 2025 r. minie 80 lat od zakończenia funkcjonowania niemieckiego obozu dla polskich dzieci przy ul. Przemysłowej w Łodzi. W związku z tą ważną rocznicą dyrektor oraz pracownicy Muzeum Dzieci Polskich – ofiar totalitaryzmu zapraszają na cykl wydarzeń upamiętniających wszystkich więźniów obozu.

18 stycznia 2025 r. (sobota)

Godz. 12:00 - uroczystości pod pomnikiem Martyrologii Dzieci w parku Szarych Szeregów w Łodzi.

Miejsce: Pomnik Martyrologii Dzieci w parku im. Szarych Szeregów w Łodzi.

Opis: Po ucieczce załogi obozu na Przemysłowej pozostało ok. 800-900 dzieci, którymi zajęły się m.in. okoliczne rodziny. Część małych więźniów obozu przemierzyła setki km, by wrócić do domów, w których często już nikt na nich nie czekał. W związku z okrągłą 80. rocznicą zakończenia funkcjonowania niemieckiego obozu dla dzieci polskich przy ul. Przemysłowej w Łodzi zapraszamy na uroczyste obchody, które odbędą się pod pomnikiem Martyrologii Dzieci w parku im. Szarych Szeregów w Łodzi. Początek wydarzenia o godz. 12:00.

Godz. 12:45 - otwarcie wystawy plenerowej „Nie tylko Przemysłowa… Dzieciństwo w Litzmannstadt”.

W 80. rocznicę likwidacji niemieckiego obozu dla polskich dzieci przy ul. Przemysłowej Muzeum prezentuje wystawę i katalog zatytułowany „Nie tylko Przemysłowa… Dzieciństwo w Litzmannstadt”. Tą inicjatywą pragniemy upamiętnić najmłodsze ofiary II wojny światowej na terenie Łodzi i okolic. Okupowana Łódź została zamieniona w centrum przeładunkowe tym razem nie towarów, ale ludzi. Władze niemieckie na swój sposób zdefiniowały człowieczeństwo mieszkańców tych ziem, według ich „przydatności” dla III Rzeszy. W tym wszystkim znalazło się dziecko, które z dnia na dzień utraciło swoje prawa i podstawy codziennego bytu. Najmłodsi trafiali do getta, do obozów, więzień, aresztów czy domów dziecka… 

Autorki plansz wystawienniczych i katalogu: dr Agnieszka Fronczek-Kwarta, Anna Dudek.

Autorka aranżacji wystawy i projektu graficznego wystawy: Renata Borowska.

Redakcja tekstów: Szymon Nowak.

Godz. 18:00-20:00 – akcja „Światło przy Sercu” 

Przez cały okres trwania cyklu wydarzeń rocznicowych zapraszamy Państwa do refleksji i zapalania zniczy przy pomniku Martyrologii Dzieci zwanym przez łodzian Pękniętym Sercem. W sobotę między 18:00 a 20:00 przy pomniku obecni będą pracownicy Muzeum i nastąpi kulminacja akcji pod hasłem „Światło przy Sercu”. Zapraszamy wszystkich łodzian oraz turystów pod pomnik (koniec ulicy Brackiej, wejście do parku Szarych Szeregów) z kolorowymi zniczami. Stwórzmy wielki kobierzec z wielobarwnych światełek, by w ten styczniowy wieczór ogrzać i oświetlić wychudzoną, nagą sylwetkę chłopca z obozu. 

13 stycznia 2025 r. (poniedziałek)

Godz. 12.00 – premiera cyklu podcastów „nieZAnieDBANE. Rozmowy o dzieciństwie czasu wojny”.

Prowadząca: Jolanta Sowińska-Gogacz

14 stycznia 2025 r. (wtorek)

NIE TYLKO PRZEMYSŁOWA…

Godz. 18:00-20:00 – debata historyczna „Nie tylko Przemysłowa” oraz projekcja filmu dokumentalnego produkcji Muzeum Dzieci Polskich – ofiar totalitaryzmu pt. „Litzmannstadt – gehenna polskich dzieci”.

Miejsce: Narodowe Centrum Kultury Filmowej, ul Targowa 1/3 w Łodzi.

Uczestnicy debaty: dr hab. Krzysztof Lesiakowski, prof. UŁ (Kierownik Katedry Historii Polski i Świata po 1945 r. na Wydziale Filozoficzno-Historycznym Uniwersytetu Łódzkiego), dr Adam Sitarek (Kierownik Centrum Badań Żydowskich im. Filipa Friedmana na Wydziale Filozoficzno-Historycznym Uniwersytetu Łódzkiego), dr Tomasz Toborek (p.o. Naczelnik Biura Badań Historycznych IPN w Łodzi), dr Andrzej Janicki (p.o. Dyrektor Muzeum Dzieci Polskich – ofiar totalitaryzmu).

Moderator debaty: dr Agnieszka Fronczek-Kwarta. 
Opis: Zbliżająca się 80. rocznica likwidacji niemieckiego obozu dla polskich dzieci i młodzieży przy ul. Przemysłowej jest okazją do podjęcia rozmowy o dzieciństwie w czasie okupacji i miejscach izolacji dzieci na terenie Łodzi. Debacie historycznej będzie towarzyszyła projekcja filmu dokumentalnego Muzeum Dzieci Polskich – ofiar totalitaryzmu zrealizowanego przez TVP3 Łódź pt. „Litzmannstadt – gehenna polskich dzieci” w reż. Katarzyny Pełki-Wolsztajn, zdj. Michał Tuliński. 
Konieczna rezerwacja przez formularz zgłoszeniowy. Liczba miejsc ograniczona, decyduje kolejność zgłoszeń.

15 stycznia 2025 r. (środa)

SPOTKAJMY SIĘ W MUZEUM – ZAJĘCIA DLA OSÓB 60+

Godz. 12:00 – warsztaty dla seniorów „Listy do wolności”.

Miejsce: Muzeum Dzieci Polskich – ofiar totalitaryzmu, Łódź, ul. Piotrkowska 90, II p.

Prowadząca: Jolanta Sowińska-Gogacz.

Konieczna rezerwacja pod nr telefonu: 797 595 091. Liczba miejsc ograniczona, decyduje kolejność zgłoszeń.

16 stycznia 2025 r. (czwartek)

SPOTKAJMY SIĘ W MUZEUM – ZAJĘCIA DLA OSÓB 60+

Godz. 14:30 – oprowadzanie po wystawie multimedialnej „Mamo, czemu nie przyjeżdżasz? Listy dzieci z obozu na Przemysłowej”.

Miejsce: Muzeum Dzieci Polskich – ofiar totalitaryzmu, Łódź, ul. Piotrkowska 90, II p.

Prowadząca: Joanna Frydenberg.

Opis: Zwiedzanie z przewodnikiem nowoczesnej i zachęcającej do refleksji wystawy multimedialnej, której kolejne strefy wprowadzają odbiorców w historię niemieckiego obozu dla dzieci polskich w Łodzi. Motywem przewodnim ekspozycji są listy małych więźniów pisane z obozu do bliskich, nadające indywidualny, bardzo intymny wymiar bezmiaru tęsknoty dzieci, którym odebrano wszystko: dom, rzeczy osobiste, godność. Prowadzący przedstawi zwiedzającym sytuację obywateli II Rzeczpospolitej na ziemiach włączonych do III Rzeszy, genezę obozu na Przemysłowej oraz indywidualne historie byłych więźniów.

Konieczna rezerwacja pod nr telefonu: 797 595 091. Liczba miejsc ograniczona, decyduje kolejność zgłoszeń.

17 stycznia 2025 r. (piątek)

DZIEŃ PO NOCY

Godz. 18:00-19:00 – „Dzień po nocy” – spotkanie ze świadkami historii z udziałem Olgi Bończyk.

Godz. 19:15-20:00 - koncert Olgi Bończyk z zespołem.

Miejsce: Sala koncertowa Zespołu Szkół Muzycznych im. S. Moniuszki w Łodzi, ul. Rojna 20.

Prowadzące: Marta Klimczak i Jolanta Sowińska-Gogacz.

Konieczna rezerwacja przez formularz zgłoszeniowy. Liczba miejsc ograniczona, decyduje kolejność zgłoszeń.

19 stycznia 2025 r. (niedziela)

Godz. 12.00 - emisja podcastu #2 „nieZAnieDBANE. Rozmowy o dzieciństwie czasu wojny”.

Prowadząca: Jolanta Sowińska-Gogacz.

20 stycznia 2025 r. (poniedziałek)

„SPOTKAJMY SIĘ W MUZEUM – ZAJĘCIA DLA OSÓB 60+”

Godz. 11:00 – prelekcja pt. „Germanizacja dzieci polskich”.

Miejsce: Muzeum Dzieci Polskich – ofiar totalitaryzmu, Łódź, ul. Piotrkowska 90, II p.

Prowadzący: Michał Hankiewicz.

Opis: W ramach akcji w Muzeum Dzieci Polskich odbędzie się prelekcja Michała Hankiewicza dotycząca germanizacji dzieci polskich, podczas której zostanie opisany proces przymusowego zniemczania najmłodszych Polaków oraz działania zmierzającego do ich powrotu do kraju po II wojnie światowej.

Konieczna rezerwacja pod nr telefonu: 797 595 091. Liczba miejsc ograniczona, decyduje kolejność zgłoszeń.

21 stycznia 2025 r. (wtorek)

Rozpoczęcie akcji „Ocalić od zapomnienia”.

Opis: Otwarcie wystawy plenerowej pt. „Nie tylko Przemysłowa… Dzieciństwo w Litzmannstadt” jest  okazją do zainaugurowania akcji pod hasłem „Ocalić od zapomnienia”, której celem jest zachowanie pamiątek po dzieciach wojny. Muzeum wraz z partnerami akcji, czeka na wszystkich chętnych gotowych przekazać pamiątki po dzieciach wojny urodzonych w latach 1918-1945 np. listy, zdjęcia, przedmioty osobiste, dokumenty potwierdzające ich wojenne losy. Żyjących świadków tamtych dni zachęcamy, przy współpracy z Muzeum, do nagrania wspomnień. Pozyskane w ten sposób zbiory staną się elementem przyszłej ekspozycji. Wspomnienia i przedmioty tracą swój blask i popadają w zapomnienie lub ulegają zniszczeniu. To ostatni moment na ich uratowanie. Razem zachowajmy pamięć o dzieciach wojny. 

Kontakt: zbiory@muzeumdziecipolskich.pl

Materiały: https://muzeumdziecipolskich.pl/historia/ocalic-od-zapomnienia

Godz. 12.00 – emisja podcastu #3 „nieZAnieDBANE. Rozmowy o dzieciństwie czasu wojny”.

Prowadząca: Jolanta Sowińska-Gogacz.

22 stycznia 2025 r. (środa)

Godz. 17:00-19:00 – debata „Ocalić od zapomnienia. Wojenna historia z perspektywy kolejnych pokoleń” .

Miejsce: Muzeum Dzieci Polskich – ofiar totalitaryzmu, Łódź, ul. Piotrkowska 90, II p.

Uczestnicy debaty: Katarzyna Grabowska-Bilicka (redaktorka wspomnień matki Wacławy Grabowskiej-Gałązki, pracownicy przymusowej pt. „W. W jak wojna. W jak wygnanie. W jak wiara. W jak wydorośleć. W jak wrócić”), Blanka Magdalena Hauke (emerytowana nauczycielka i dyrektorka Szkoły Podstawowej w Białej, popularyzatorka wiedzy o filii obozu dla dzieci w Dzierżąznej, uhonorowana w 2022 r. nagrodą prezesa IPN „Świadek Historii”), Anna Malinowska (dziennikarka, autorka książki pt. „Brunatna kołysanka”).

Moderacja: dr Agnieszka Fronczek-Kwarta.

Opis: Wydarzenie składa się z czterech przedsięwzięć:

• Prezentacja założeń akcji „Nie tylko Przemysłowa. Nie tylko Łódź. Ocalić od zapomnienia”.
• Spotkanie z osobami, które zaangażowane są zawodowo lub prywatnie w dokumentowanie wojennych losów dzieci wojny. Rozmowa o ich doświadczeniach z perspektywy kolejnego pokolenia.
• Emisja nagrania „świadka historii” Krystyny Złotowskiej z d. Klimkiewicz, dziecka urodzonego na robotach przymusowych w Austrii. Przekazanie przez ocalałą rodzinnych pamiątek do zbiorów Muzeum.
• Indywidualne konsultacje z pracownikami muzeum ws. poszukiwania dokumentów z czasów wojny.

Uczestnicy spotkania otrzymają katalogi wystawy „Nie tylko Przemysłowa… Dzieciństwo w Litzmannstadt”.

Konieczna rezerwacja przez formularz zgłoszeniowy. Liczba miejsc ograniczona, decyduje kolejność zgłoszeń.

23 stycznia 2025 r. (czwartek)

Godz. 12.00 – emisja podcastu #4 „nieZAnieDBANE. Rozmowy o dzieciństwie czasu wojny”.

Prowadząca: Jolanta Sowińska-Gogacz.

Podsumowanie akcji edukacyjnej Prze-MY-SŁOWA – fotorelacja z wręczenia listów pisanych przez młodzież do Ocalałych z obozu na Przemysłowej

Opis: Od listopada do grudnia 2024 r. szkoły z całej Polski, które zgłosiły się do akcji edukacyjnej Prze-MY-SŁOWA, zrealizowały zajęcia o Ocalałych z niemieckiego obozu dla dzieci polskich w Łodzi i napisały listy do ostatnich żyjących świadków obozowej historii. Powstały listy osobiste, wzruszające, ciekawe i kolorowe, inspirowane radością życia i wartościami, które są w stanie rozświetlić mrok. Zachęcamy do obejrzenia fotoreportażu zrealizowanego podczas akcji oraz w momencie wręczania listów Ocalałym.

Partner wydarzeń:

Patroni medialni:

Inicjatywy szkół współpracujących z Muzeum

Projekty szkolne w ramach obchodów 80. rocznicy zakończenia funkcjonowania obozu przy ul. Przemysłowej to przykład zaangażowania uczniów szkół podstawowych i ponadpodstawowych w całej Polsce w upamiętnienie tragicznych losów dzieci, które w okresie II wojny światowej były więźniami niemieckiego obozu przy ul. Przemysłowej w Łodzi.

Uczniowie w ramach licznych przedsięwzięć realizowanych na terenie szkół angażują się w przekazanie trudnej historii obozu w formie artystycznej i historycznej. Reżyserują filmy, spektakle teatralne, prowadzą spotkania poetyckie. Główny cel jest jeden - by pamięć o najmłodszych ofiarach II wojny światowej nie zaniknęła.

XLII LICEUM OGÓLNOKSZTAŁCĄCE IM. IRENY SENDLEROWEJ W ŁODZI

17 stycznia 2025 r. (piątek)

Godz. 8:00-14:30 – „Ocalić od zapomnienia” – 80. rocznica zakończenia funkcjonowania niemieckiego obozu dla dzieci polskich w Łodzi. 

Miejsce: ul. Stawowa 28 w Łodzi.

Opis: Prezentacja dotycząca obozu na Przemysłowej przygotowana dla uczniów szkoły oraz spotkania edukacyjne dot. tematyki obozu, które odbędą się wg. harmonogramu.

SZKOŁA PODSTAWOWA NR 71 IM. HENRYKA SIENKIEWICZA W ŁODZI

23 stycznia 2025 r. (czwartek)

Godz. 16:00

Miejsce: ul. Rojna 58c w Łodzi

Opis: Spotkanie międzypokoleniowe połączone ze wspomnieniem o Gertrudzie Nowak, byłej więźniarce niemieckiego obozu dla polskich dzieci przy ul. Przemysłowej.